홈 > 불교입문 > 업(業)과 업장소멸(業障消滅)

업(業)과 업장소멸(業障消滅)

업 분석의 큰 경(M136)

mahākammavibhaṅgasuttaṃ (MN 136)[업(業) 분석의 큰 경]


evaṃ me sutaṃ — ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. tena kho pana samayena āyasmā samiddhi araññakuṭikāyaṃ viharati. 


이렇게 나는 들었다. ㅡ 한때 세존께서는 라자가하에서 웰루와나의 깔란다까니와빠에 머무셨다. 그때 사밋디 존자가 숲속 오두막에 머물렀다.


atha kho potaliputto paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yenāyasmā samiddhi tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā samiddhinā saddhiṃ sammodi. sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. ekamantaṃ nisinno kho potaliputto paribbājako āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca — 


그때 뽀딸리뿟따 유행승이 걸어서 이리저리 경행하다가 사밋디 존자에게 다가갔다. 가서는 사밋디 존자와 함께 인사를 나누었다. 유쾌하고 기억할만한 이야기를 알려주고 한 곁에 앉았다. 한 곁에 앉은 뽀딸리뿟따 유행승이 사밋디 존자에게 이렇게 말했다. ㅡ


“sammukhā metaṃ, āvuso samiddhi, samaṇassa gotamassa sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ — ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva saccan’ti. atthi ca sā[atthi cesā] samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī”ti? “mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca; (mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca;) mā bhagavantaṃ abbhācikkhi. na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ. na hi bhagavā evaṃ vadeyya — ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva saccan’ti. atthi ca kho sā, āvuso, samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī”ti. “kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso samiddhī”ti? “na ciraṃ, āvuso! tīṇi vassānī”ti. “ettha dāni mayaṃ there bhikkhū kiṃ vakkhāma, yatra hi nāma evaṃnavo bhikkhu satthāraṃ parirakkhitabbaṃ maññissati. sañcetanikaṃ, āvuso samiddhi, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā kiṃ so vediyatī”ti? “sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhaṃ so vediyatī”ti. atha kho potaliputto paribbājako āyasmato samiddhissa bhāsitaṃ neva abhinandi nappaṭikkosi; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.


“도반 사밋디여, 나는 사문 고따마의 면전에서 듣고 면전에서 수용하였습니다. ㅡ ‘신업(身業)은 헛되다. 구업(口業)은 헛되다. 오직 의업(意業)만이 참되다.’라고. ‘만약 어떤 증득을 얻은 증득이 있으면 어떤 것도 경험하지 않는다.’라고.”


“도반 뽀딸리뿟따여, 그렇게 말하지 마십시오. 세존을 비방하지 마십시오. 세존에 대한 비방은 옳지 않습니다. 세존께서는 이렇게 말씀하시지 않았습니다. ㅡ ‘신업(身業)은 헛되다. 구업(口業)은 헛되다. 오직 의업(意業)만이 참되다.’라고. 만약 어떤 증득을 얻은 증득이 있으면 어떤 것도 경험하지 않는다.’라고.”


“도반 사밋디여, 그대는 출가한지 얼마나 되었습니까?”


“오래되지 않았습니다, 도반이여. 삼 안거입니다.”


“참으로 이렇게 신참비구가 스승을 보호할 것이라고 생각하는데 여기서 이제 우리가 장로비구에게 무엇을 말할 것인가? 도반 사밋디여, 신(身)으로 구(口)로 의(意)로 의도를 가진 업(業)을 지은 후에 그는 무엇을 경험합니까?”


“도반 뽀딸리뿟따여, 신(身)으로 구(口)로 의(意)로 의도를 가진 업(業)을 지은 후에 그는 고(苦)를 경험합니다.”


그러자 뽀딸리뿟따 유행승은 사밋디 존자의 말을 인정하지도 않고 부정하지도 않았다. 인정하지도 부정하지도 않고서 자리에서 일어나서 갔다.


atha kho āyasmā samiddhi acirapakkante potaliputte paribbājake yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi yāvatako ahosi potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ āyasmato ānandassa ārocesi.


그러자 사밋디 존자는 뽀딸리뿟따 유행승이 떠나고 오래지 않아서 아난다 존자에게 다가갔다. 가서는 아난다 존자와 함께 인사를 나누었다. 유쾌하고 기억할만한 이야기를 알려드리고 한 곁에 앉았다. 한 곁에 앉은 사밋디 존자는 뽀딸리뿟따 유행승과 함께한 우정의 대화를 모두 아난다 존자에게 말했다.


evaṃ vutte, āyasmā ānando āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca — “atthi kho idaṃ, āvuso samiddhi, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. āyāmāvuso samiddhi, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā”ti. “evamāvuso”ti kho āyasmā samiddhi āyasmato ānandassa paccassosi.


이렇게 말하자 아난다 존자는 사밋디 존자에게 이렇게 말했다. ㅡ “도반 사밋디여, 이것은 세존께 보여드려야 하는 주제입니다. 도반 사밋디여, 세존께 갈 것입니다. 가서 세존께 이 의미를 말씀드릴 것입니다. 세존께서 말씀하시는 대로 그것을 받아 지닐 것입니다.” “알겠습니다, 도반이여.”라고 사밋디 존자는 아난다 존자에게 대답했다.


atha kho āyasmā ca ānando āyasmā ca samiddhi yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato samiddhissa potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. evaṃ vutte, bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca — “dassanampi kho ahaṃ, ānanda, potaliputtassa paribbājakassa nābhijānāmi, kuto panevarūpaṃ kathāsallāpaṃ? iminā ca, ānanda, samiddhinā moghapurisena potaliputtassa paribbājakassa vibhajjabyākaraṇīyo pañho ekaṃsena byākato”ti. evaṃ vutte, āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca — “sace pana, bhante, āyasmatā samiddhinā idaṃ sandhāya bhāsitaṃ — yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmin”ti.


그리고 아난다 존자와 사밋디 존자는 세존께 다가갔다. 가서는 세존께 절하고 한 곁에 앉았다. 한 곁에 앉은 아난다 존자는 사밋디 존자와 뽀딸리뿟따 유행승이 함께한 우정의 대화를 모두 세존께 말씀드렸다. 이렇게 말씀드리자 세존께서는 아난다 존자에게 이렇게 말씀하셨다. ㅡ “아난다여, 나는 뽀딸리뿟따 유행승을 본 적도 없는데 어떻게 그런 우정의 대화를 나눈단 말인가? 아난다여, 어리석은 사밋디와 함께한 뽀딸리뿟따 유행승의 분석적으로 답해져야 하는 질문은 한쪽으로만 설명되었다.” 이렇게 말씀하시자 우다이 존자가 세존께 이렇게 말씀드렸다. ㅡ “대덕이시여, 사밋디 존자에 의한 이런 관점의 말일 것입니다. ㅡ ‘경험된 것은 무엇이든지 고(苦)다.’”


atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi — “passasi no tvaṃ, ānanda, imassa udāyissa moghapurisassa ummaṅgaṃ? aññāsiṃ kho ahaṃ, ānanda — ‘idānevāyaṃ udāyī moghapuriso ummujjamāno ayoniso ummujjissatī’ti. ādiṃyeva, ānanda, potaliputtena paribbājakena tisso vedanā pucchitā. sacāyaṃ, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa evaṃ puṭṭho evaṃ byākareyya — ‘sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā sukhavedanīyaṃ sukhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhavedanīyaṃ dukkhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā adukkhamasukhavedanīyaṃ adukkhamasukhaṃ so vedayatī’ti. evaṃ byākaramāno kho, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa sammā (byākaramāno) byākareyya. api ca, ānanda, ke ca aññatitthiyā paribbājakā bālā abyattā ke ca tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ jānissanti? sace tumhe, ānanda, suṇeyyātha tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ vibhajantassā”ti.


그러자 세존께서는 아난다 존자에게 말씀하셨다. ㅡ “아난다여, 그대는 이 어리석은 우다이의 어긋난 참견을 보았느냐? 아난다여, 나는 ‘이것은 단지 참견한 어리석은 이 우다이가 잘못 참견한 것이다.’라고 알고 있다. 아난다여, 처음부터 뽀딸리뿟따 유행승에 의한 세 가지 경험에 대한 질문이 있을 뿐이다. 아난다여, 이 어리석은 사밋디는 뽀딸리뿟따 유행승의 이 질문이 있었을 때 이렇게 설명했어야 했다. ㅡ ‘도반 뽀딸리뿟따여, 신(身)과 구(口)와 의(意)로 락(樂)이 경험될 의도를 가진 업을 지은 후에 그는 락(樂)을 경험합니다. 도반 뽀딸리뿟따여, 신(身)과 구(口)와 의(意)로 고(苦)가 경험될 의도를 가진 업을 지은 후에 그는 고(苦)를 경험합니다. 도반 뽀딸리뿟따여, 신(身)과 구(口)와 의(意)로 불고불락(不苦不樂)이 경험될 의도를 가진 업을 지은 후에 그는 불고불락(不苦不樂)을 경험합니다.’라고. 아난다여, 이렇게 설명하는 것이 어리석은 사밋디가 뽀딸리뿟따 유행승에게 바르게 설명하는 것이다. 아난다여, 그렇다하더라도 어떤 어리석고 배우지 못한 외도 유행승들이 여래의 업에 대한 큰 분석을 알겠는가? 아난다여, 그대들이 여래의 업에 대한 큰 분석을 분석한 것을 듣겠는가?”


“etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā mahākammavibhaṅgaṃ vibhajeyya. bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī”ti. “tena hānanda, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī”ti. “evaṃ, bhante”ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. bhagavā etadavoca —


“세존이시여, 세존께서 업에 대한 큰 분석을 설하실 그 때입니다. 선서시여, 그때입니다. 세존에게 듣고서 비구들은 받아 지닐 것입니다.” “아난다여, 그것을 듣고 잘 사고하라. 나는 설할 것이다.” “알겠습니다, 대덕이시여.”라고 아난다 존자는 세존에게 대답했다. 세존께서는 이렇게 말씀하셨다. ㅡ


“cattārome, ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. katame cattāro? idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.


“아난다여, 세상에는 이런 네 가지의 존재하는 사람들이 있다. 무엇이 넷인가? 아난다여, 여기 어떤 사람은 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, 삿된 음행을 하는 자이고, 거짓을 말하는 자이고, 이간하는 말을 하는 자이고, 악한 말을 하는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 자이고, 간탐하는 자이고, 분노하는 마음을 가진 자이고, 삿된 견해를 가진 자이다. 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 


“idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.


아난다여, 여기 어떤 사람은 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, 삿된 음행을 하는 자이고, 거짓을 말하는 자이고, 이간하는 말을 하는 자이고, 악한 말을 하는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 자이고, 간탐하는 자이고, 분노하는 마음을 가진 자이고, 삿된 견해를 가진 자이다. 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 


“idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.


아난다여, 여기 어떤 사람은 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, 삿된 음행을 삼가는 자이고, 거짓을 말하는 것을 삼가는 자이고, 이간하는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 악한 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 간탐하지 않는 자이고, 분노하는 마음을 가지지 않은 자이고, 바른 견해를 가진 자이다. 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 


“idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.


아난다여, 여기 어떤 사람은 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, 삿된 음행을 삼가는 자이고, 거짓을 말하는 것을 삼가는 자이고, 이간하는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 악한 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 간탐하지 않는 자이고, 분노하는 마음을 가지지 않은 자이고, 바른 견해를 가진 자이다. 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 


“idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati — idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesumicchācāriṃ musāvādiṃ pisuṇavācaṃ pharusavācaṃ samphappalāpiṃ abhijjhāluṃ byāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. so evamāha — ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko. amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ ... pe ... micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannan’ti. so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. ye evaṃ jānanti, te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti. iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’”ti.


아난다여, 여기 어떤 사문-바라문은 노력과 정진과 수행과 불방일과 바른 작의를 조건으로 이와 같은 심삼매(心三昧)를 얻는다. 즉 마음이 삼매를 닦을 때 인간을 넘어선 청정한 하늘눈으로 이런 사람을 본다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, 삿된 음행을 하는 자이고, 거짓을 말하는 자이고, 이간하는 말을 하는 자이고, 악한 말을 하는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 자이고, 간탐하는 자이고, 분노하는 마음을 가진 자이고, 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 본다. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 악한 업들이 있다. 나쁜 행위의 보(報)가 있다. 나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 이렇게 그는 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 한다. ㅡ ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고.


“idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati — idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ ... pe ... micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. so evamāha — ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko. amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ ... pe ... micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannan’ti. so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti. iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’”ti.


아난다여, 여기 어떤 사문-바라문은 노력과 정진과 수행과 불방일과 바른 작의를 조건으로 이와 같은 심삼매(心三昧)를 얻는다. 즉 마음이 삼매를 닦을 때 인간을 넘어선 청정한 하늘눈으로 이런 사람을 본다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, 삿된 음행을 하는 자이고, 거짓을 말하는 자이고, 이간하는 말을 하는 자이고, 악한 말을 하는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 자이고, 간탐하는 자이고, 분노하는 마음을 가진 자이고, 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 본다. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 악한 업들도 없다. 나쁜 행위의 보(報)도 없다. 나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 이렇게 그는 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 한다. ㅡ ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고.


“idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesumicchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisuṇāya vācāya paṭivirataṃ pharusāya vācāya paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ abyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. so evamāha — ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko. amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ ... pe ... sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannan’ti. so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti. iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’”ti.


아난다여, 여기 어떤 사문-바라문은 노력과 정진과 수행과 불방일과 바른 작의를 조건으로 이와 같은 심삼매(心三昧)를 얻는다. 즉 마음이 삼매를 닦을 때 인간을 넘어선 청정한 하늘눈으로 이런 사람을 본다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, 삿된 음행을 삼가는 자이고, 거짓을 말하는 것을 삼가는 자이고, 이간하는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 악한 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 간탐하지 않는 자이고, 분노하는 마음을 가지지 않은 자이고, 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 본다. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 착한 업들이 있다. 좋은 행위의 보(報)가 있다. 나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 이렇게 그는 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 한다. ㅡ ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고.


“idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ ... pe ... sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. so evamāha — ‘natthi kira, bho kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko. amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ ... pe ... sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannan’ti. so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti. iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’”ti.


아난다여, 여기 어떤 사문-바라문은 노력과 정진과 수행과 불방일과 바른 작의를 조건으로 이와 같은 심삼매(心三昧)를 얻는다. 즉 마음이 삼매를 닦을 때 인간을 넘어선 청정한 하늘눈으로 이런 사람을 본다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, 삿된 음행을 삼가는 자이고, 거짓을 말하는 것을 삼가는 자이고, 이간하는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 악한 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 쓸모없는 말을 하는 것을 삼가는 자이고, 간탐하지 않는 자이고, 분노하는 마음을 가지지 않은 자이고, 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 본다. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 착한 업들도 없다. 좋은 행위의 보(報)도 없다. 나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그는 이렇게 말한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 이렇게 그는 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 한다. ㅡ ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고.


“tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha — ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha — ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ ... pe ... micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannan’ti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha — ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’ti idampissa nānujānāmi. taṃ kissa hetu? aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.


아난다여, 거기서 이 사문-바라문이 이렇게 말하는 것을 나는 인정한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 악한 업들이 있다. 나쁜 행위의 보(報)가 있다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것도 나는 인정한다. ㅡ ‘나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그러나 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것도 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 그가 ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 하는 것도 나는 인정하지 않는다. 그 원인은 무엇인가? 아난다여, 참으로 여래의 업에 대한 큰 분석의 앎은 다르기 때문이다.


“tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha — ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ ... pe ... micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannan’ti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha — ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’ti idampissa nānujānāmi. taṃ kissa hetu? aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.


아난다여, 거기서 이 사문-바라문이 이렇게 말하는 것을 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 악한 업들도 없다. 나쁜 행위의 보(報)도 없다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정한다. ㅡ ‘나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그러나 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것도 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 그가 ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 하는 것도 나는 인정하지 않는다. 그 원인은 무엇인가? 아난다여, 참으로 여래의 업에 대한 큰 분석의 앎은 다르기 때문이다.


“tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha — ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha — ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ ... pe ... sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannan’ti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha — ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’ti idampissa nānujānāmi. taṃ kissa hetu? aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.


아난다여, 거기서 이 사문-바라문이 이렇게 말하는 것을 나는 인정한다. ㅡ ‘존자여, 참으로 착한 업들이 있다. 좋은 행위의 보(報)가 있다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정한다. ㅡ ‘나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그러나 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것도 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 그가 ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 하는 것도 나는 인정하지 않는다. 그 원인은 무엇인가? 아난다여, 참으로 여래의 업에 대한 큰 분석의 앎은 다르기 때문이다.


“tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha — ‘natthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ — idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ ... pe ... sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannan’ti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha — ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇan’ti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati — ‘idameva saccaṃ, moghamaññan’ti idampissa nānujānāmi. taṃ kissa hetu? aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.


아난다여, 거기서 이 사문-바라문이 이렇게 말하는 것을 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 착한 업들도 없다. 좋은 행위의 보(報)도 없다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정한다. ㅡ ‘나는 이러이러한 사람을 보았다. ㅡ 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자가 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난 것을 나는 본다.’라고. 그러나 그가 이렇게 말하는 것은 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘존자여, 참으로 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 자는 모두 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다.’라고. 그가 이렇게 말하는 것도 나는 인정하지 않는다. ㅡ ‘이렇게 아는 자들이 바르게 안다. 다르게 아는 자들의 앎은 삿되다.’라고. 그가 ‘이것만이 참이고 다른 것은 거짓이다.’라고 스스로 안 것, 스스로 본 것, 스스로 발견한 것만을 거기서 강하게 붙잡고 성향으로 하는 것도 나는 인정하지 않는다. 그 원인은 무엇인가? 아난다여, 참으로 여래의 업에 대한 큰 분석의 앎은 다르기 때문이다.


“tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti ... pe ... micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.


거기서 아난다여, 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 이 사람이 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어나는 것은 이전에 고(苦)가 경험될 악한 업을 지은 것이거나 나중에 고(苦)가 경험될 악한 업을 지은 것이거나 죽을 때에 삿된 견해를 가진 자로서 전적으로 받아들인 것이다. 그것 때문에 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에  상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 참으로 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 그의 지금여기에서거나 다시 태어나서거나 미래 순서에 보(報)를 경험한다.


“tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī ... pe ... micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti ... pe ... micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.


거기서 아난다여, 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 이 사람이 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어나는 것은 이전에 락(樂)이 경험될 착한 업을 지은 것이거나 나중에 락(樂)이 경험될 착한 업을 지은 것이거나 죽을 때에 바른 견해를 가진 자로서 전적으로 받아들인 것이다. 그것 때문에 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 참으로 세상에서 생명을 해치는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 자이고, … 삿된 견해를 가진 그의 지금여기에서거나 다시 태어나서거나 미래 순서에 보(報)를 경험한다.


“tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti ... pe ... sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.


거기서 아난다여, 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 이 사람이 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어나는 것은 이전에 락(樂)이 경험될 착한 업을 지은 것이거나 나중에 락(樂)이 경험될 착한 업을 지은 것이거나 죽을 때에 바른 견해를 가진 자로서 전적으로 받아들인 것이다. 그것 때문에 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 좋은 곳 하늘 세상에 태어난다. 참으로 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 그의 지금여기에서거나 다시 태어나서거나 미래 순서에 보(報)를 경험한다.


“tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato ... pe ... sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti ... pe ... sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.


거기서 아난다여, 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 이 사람이 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어나는 것은 이전에 고(苦)가 경험될 악한 업을 지은 것이거나 나중에 고(苦)가 경험될 악한 업을 지은 것이거나 죽을 때에 삿된 견해를 가진 자로서 전적으로 받아들인 것이다. 그것 때문에 그는 몸이 무너져 죽은 뒤에 상실과 비탄의 상태, 비참한 존재, 벌 받는 상태, 지옥에 태어난다. 세상에서 생명을 해치는 것을 삼가는 자이고, 주어지지 않은 것을 가지는 것을 삼가는 자이고, … 바른 견해를 가진 그의 지금여기에서거나 다시 태어나서거나 미래 순서에 보(報)를 경험한다.


“iti kho, ānanda, atthi kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca, atthi kammaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsan”ti.


아난다여, 이렇게 불가능한 업과 불가능으로 나타나는 업이 있다. 불가능한 업과 가능으로 나타나는 업이 있다. 가능한 업과 가능으로 나타나는 업이 있다. 가능한 업과 불가능으로 나타나는 업이 있다. 


idamavoca bhagavā. attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.


세존께서는 이렇게 말씀하셨다. 아난다 존자는 아주 기뻐서 세존의 말씀을 즐거워하였다. 


 

Comments